NYY Kablo Nedir? Nerelerde Kullanılır? Açılımı Nedir?
Elektrik akımının en verimli şekilde iletilmesi amacıyla tasarlanan ve kullanılan, üzeri yalıtkan bir maddeyle kaplı bulunan tele kablo adı verilir. Kullanım amaçlarına ve alanlarına bağlı olarak piyasada birçok farklı kablo türü vardır. Kabloların elektrik enerjisini bir noktadan bir başka noktaya iletmesi sırasında minimum güç kaybı olması amaçlanır. Bunun için çeşitli tiplerde ve özelliklerde üretilen tek ya da çoklu damarlı iletkenlerin izoleli ya da çıplak haldeki elektriksel bağlantı elemanları olarak tanımlanmaları mümkündür. Kabloların üretimi yer altı, sıvı teması, değişken hava sıcaklığı, hareketli ya da sabit kullanım gibi çevresel faktörler göz önünde bulundurularak yapılır. Güç, haberleşme ve kontrol için kullanılmak üzere, çevresel ve elektriksel etkilerin, elektrik iletimine olumsuz bir etkide bulunmaması amacıyla iletkenleri çevreleyen koruyucu katmanlar da kablolar da yer alır.
Kablolar üretimlerinde kullanılan malzemelerin türüne göre bakır iletkenli kablolar ve alüminyum iletkenli kablolar olarak sınıflandırılabilirler. Güç kablolarının daha uygun maliyetlere sahip olması için çoğunlukla iletken olarak bakır ve alüminyum kullanılır. Kullanılış amaçlarına göre kablolar zayıf akım kabloları ve kuvvetli akım kabloları olarak sınıflandırılabilmekle birlikte son dönemlerde en sık kullanılan kablo türlerinden biri olan NYY kablolar da PVC izoleli, alçak gerilim güç kabloları olarak tanımlanabilirler.
Son yıllarda teknoloji alanında yaşanan hızlı gelişmeler sonucunda kullanmakta olduğumuz tüm elektronik cihazların kabloları ve seçim kriterleri insan sağlığı açısından da kusursuz iletimin sağlanması açısından da son derece büyük önem taşımaktadır. Zayıf akım kablolarının seçimi de son derece özen gösterilmesi gereken konulardan biridir. Zayıf akım kabloları genelde bina içi uygulamalarında kullanılan kablo türleri olup 1kV altı kullanımda genellikle bina içi uygulamalarında, binaların ses, telefon, görüntü, alarm, veri, CCTV, güvenlik sistemlerinde kullanılmaları tercih edilir. Alçak gerilim kabloları, genel kablo gruplamalarında zayıf akım kablolarının içerisinde yer almaktadır.
NYY Kabloların Geniş Bir Kullanım Alanı Vardır
Kullanım alanına ve amacına göre NYY kabloların belli başlı özelliklere sahip olmaları beklenir. Özellikle insanların yoğun olarak yer aldığı ya da değerli eşyaların bulunduğu yarı akıllı ve akıllı binalarda, sinemalarda, okullarda, havaalanlarında, hastanelerde, tiyatrolarda, alışveriş merkezlerinde, fabrikalarda, tünellerde ve buna benzer yerlerde alevi iletmeme, düşük duman yoğunluğu, aşındırıcı ve zararlı gaz içermeme gibi özellikleri dolayısıyla NYY kabloların kullanımı sıklıkla tercih edilir. Bunlara ek olarak ortamda darbe, zorlama, kemirgen varlığı gibi risklerin bulunuyorsa doğru kılıf seçimine ya da zırhlama gereksinimi olup olmadığına karar verilmesi kablonun performansı açısından çok önemlidir. Ortamda bulunan yağ, nem ve kimyasal gibi unsurlara karşı kabloların çeşitli koruyucu özelliklere sahip olması gerekebilir. Eğer ortamda iletilecek olan sinyali etkileyebilecek bir başka sinyal varsa ekranlama ihtiyacı oluşabilir. Ekranlama türleri de ortama ve sinyalin özelliğine bağlı olarak gerekli deneyime ve yetkinliğe sahip olan kişiler tarafından tespit edilmelidir. Ekranlamanın istenen kalitede olabilmesi açısından örgü kapama oranlarına dikkat edilmesi son derece önemlidir.
Bir alçak gerilim kablosu olan NYY kabloların farklı çeşitleri vardır. Tek damarlı türlerinde 1.5 - 10 milimetrekareye kadar tek telli, 10 - 300 milimetrekareye kadar çok telli olarak üretilebilen NYY kablolar yalıtkan kılıfla yalıtıldıktan sonra üstlerine dış kılıf geçirilmektedir. NYY kabloların 2-4 damarlı türlerinde 10 milimetrekareye kadar tek telli, 10 milimetrekareden daha büyük kesitlerde çok telli oldukları bilinir. NYY kabloların birbirine burulmuş damarlarının üzerinde ortak kılıf ve üzerinde siyah renkli dış kılıf yer almaktadır.
NYY kablolarda izin verilen işletme sıcaklığı 70, kısa deve sıcaklığı ise 160 derece olmaktadır. Test gerilimi 2 kV, serim sıcaklığı minimum -5 derece olan NYY kablo türlerinde en yüksek iletken sıcaklığı 700 C anma gerilimi ise 0,6 / 1kV olarak bilinmektedir.
NYY kablolar bazı açılardan NYM kablolar ile benzerlikler gösterse de NYM kablolar yalnızca sıva üstü tesisatlarda kullanılabilmektedir. NYY kabloların ise toprak altına döşenmesi de mümkündür. NYY tek damarlı kabloların birden fazla olduğu durumlarda kesinlikle çelik boru içerisinden geçirilmemesi gerektiği unutulmamalıdır. Aksi takdirde çok kısa sürede kondansatör etkisi yaparak izolasyonu eritmeleri mümkün olabilmektedir.
Tek damarlı olan NYY kablolar aslında dışlarına yalıtkan kılıf geçirilmiş bulunan kablolardır. NYY kablolar fazla mekanik zorlanmaların bulunmadığı bölgelerde rahatlıkla kullanılabilirler. Sıcaklığa dayanıklı bir yapıları olduğu için mekanik zorlanmaların bulunmadığı uygulama alanlarında, enerji istasyonlarında, şebeke aydınlatmalarında, bina iç tesisatlarında, umumi inşaat kablosu olarak dahili tesislerde, kablo kanallarında endüstriyel tesislerde, künkler ve borular içerisinde son derece kolay bir şekilde kullanılabilmektedirler.
NYY kablolar enerji kablosu olarak toprağın altında, hariçte ve dahilde, tatlı suda, kablo kanallarında, yer altında, enerji santrallerinde, şalt tesislerinde, enerji tesislerinde ve özel olarak imal edildikleri takdirde tuzlu suda kullanılabilmektedirler. Bununla birlikte kullanım alanına ve amacına göre uygun çeşidin tercih edilmesi gerektiği noktası göz ardı edilmemelidir.